19 Aralık 2022 Pazartesi

REŞAT ENİS AYGEN- AFRODİT BUHURDANINDA BIR KADIN

"Kasabalarımızın hemen hepsinde de, en mes'uliyetli işleri başında kara cahil, yarı okumuş insanlar görürüz. "



Bu kitabı neden okumalı ya da neden okumamalısınız?

Efendim öncelikle hoşbeş bile etmeden, ne alaka böyle bir giriş değil mi? Hemen konuya intikal edelim ki Aydın havasına benzesin.

    Okuduğum bu kitap, Türk Edebiyatı açısından mühim ve fakat oldukça handikaplı oluşu bu şekil bir girişi elzem kıldı.  1939 yılında, toplumcu gerçekçi bir bakışla, işçi sorunlarını  fakat bilhassa işçi kadını merkeze alarak yayımlanan Afrodit Buhurdanında Bir Kadın kitabı, derhal "ahlaka mugayir " olduğu gerekçesiyle toplatılır. 

    Kitap 3 kısımdan oluşmakta, bugüne kıyasla oldukça kusurlu bir gramer ile yazılmış. Bugünün bir çok okuru dilini oldukça seksist bulacak. Kadına bakış, davranış bakımından objektif olabildiğini düşünmüyor feminist yanım, fakat gerçekçiliğini ele aldığımızda yüzümüze tokat gibi çarpan şey, yazılışından 80 yıl sonra çalışan kadına bakışın pek az değiştiği oluyor. 

    Tabii, dönemin ekonomik, siyasi ve sosyal alanda  temsillerini bulmak mümkün kitapta. İşçi sömürüsünden namus belasına, fukaralıktan kenar mahalle kültürüne pek çok detay dikkat çekici, bir hayli de etkileyici yazılmış. Etkileyici oluşunu ayıla bayıla okuyacağınız anlamında  almayın, hop oturup hop kalkıyorsunuz. Fakat, çok önemli, hem dönemi hem içeriği bakımından bir efsane. 

    Google rivayetine inanırsak, Nazım Hikmet için: "Türk edebiyatının temel taşı" olabilecek kadar iyi bir kitap. Beni zorladı açıkçası, sayfa sayısı az olmasına rağmen... Fakat bu zorlayış; Kadına bakışın vahametindendir, işçiye zulmün değişmeyişindendir, haksızlıkların bitmeyişindendir, adaletin bugün hala bir kadın adından öte gidemeyişindendir! En çok ta, bütün bunlar karşısındaki sessizlikten doğan hüsrandandır...

    Sağlıkla kal blog okuru arkadaşım, kitaplarla kal... Bu kitap, bu senenin, tek olarak paylaşacağım son kitabıdır. Bir sonraki post, genel bir toplama olacak. Yıl sonu bilançosunu bu yıl da yapmayıp ay sonu toparlaması ile yetineceğim.




 

17 yorum:

  1. Bir kitap tokat gibi çarpıyorsa bence o kitap okunmalı. Bu cümlenden sonra ben de okumak istedim bu kitabı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. yaşamdan yazılar,
      fakat fena yani, hani tavsiye ederken çekinilesi cinsten.

      Sil
  2. hımm peki okurum bunuuu :) arada spama bakmayı da unutmayasın :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. deeptone,
      yaa gerçekten bu ara ne spama düştü yorumlar birader :(

      Sil
  3. Ovvv şimdi iyice dikkatimi celbetti ama bu kitap.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. dövüşürken hanımefendi değilim,
      fena , pek fena :(

      Sil
  4. Yazarı hiç bilmiyordum, Türk Edebiyatında kötüyüm ama en azından yazarları ismen bilirim diye düşünüyordum ama öyle değilmiş, neyse sayenizde öğrenmiş oldum teşekkür ediyorum. Bu tip konularda bazen; ne iyi, birileri itiraz edip yazmış, dikkat çekmiş diye çok okumak istiyorum bazen de; biz ülke olarak niye böyleyiz diye sinirim bozuluyor hiç okumak istemiyorum. Şu an her şeyiyle memlekete sinir olmaktayım o yüzden şimdi okuyamam ama aklımda bulunsun. Elinize sağlık Eylem Hanım, keyifli okumalar:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gül Akça,
      Türk edebiyatının ilklerinden, bir de toplumcu kısım biraz neden se öncülleri bakımından sıkıntılı sanki, duymayışınız bundandır. İtiraz ederek yazmış diyebilir miyim bilemedim, fakat dikkat çekici olabilir, sinir harbi ile yapılabilecek bir okuma olduğunun garantisini verebilirim. Bazen bu memlekete hayıflanmaya geldik gibi hissediyorum, kaderci değilim diyeceğim ama "coğrafya kaderdir" sözünü her gün o kadar içinde yaşıyoruz ki :( size de keyifli okumalar ...

      Sil
  5. Konu önemli ama şu sıra hafiflerden gidiyorum:)) kapağı çok beğendim ama:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eren,
      en güzeli kafa dağıtmalık okumalar, ben de çok fena bir günde okunabilecek sürükleyicilikte kitaplar istiyorum, kitap yoksunluğundan değil de o kadar uzun süre konsantre okumalar yapamamaktan muzdarip olmasam keşke...Kitap fena ama :((

      Sil
  6. Yazını okuyup kitabı merak etmemek mümkün değil, defterime yazdım:) Zaten kadına bakış açısı yazdığın anda benim dikkatimi fazlasıyla çekti:)))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. kitapkeşfi,
      keşke kadına bakışın pozitif yönde eğiliminden söz edebilseydik fakat hala farkında olduğumuz gibi bir zamanların daha kötüsünü okumak düşüyor...

      Sil
  7. bana göre bir kitaba benzemiyor, maalesef bir şeyleri anlatmaya çalışan eserler beni hayattan soğutuyor

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ahmet ozan,
      toplumcu gerçekçi eserlerin yazılmasının sebebi bu, bir şeyleri anlatmaya çalışmak. Ama bir okur kendini bilince muhteşem oluyor gerçekten, bu bakımdan ben de bazen fazla gerçeklikten bunalıp, kurgu baskın kitaplara yönelebiliyorum. Keyifli okumalarınız olsun.

      Sil
  8. Bu kitabı merak ettim inşallah yakın bir zamanda okumaya çalışacağım kolay gelsin hocam İyi çalışmalar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dayı Yazar,
      hoş geldiniz, sizlere de kolaylıklar dilerim.

      Sil
  9. İlkay,
    :) Kitap mühim fakat sevilecek gibi değil :( odukça trajik...

    YanıtlaSil